آموزش شستشوی بینی بعد از عمل: مرحله‌به‌مرحله + جدول زمان‌بندی

در روزهای ابتدایی بعد از جراحی بینی، هیچ کاری به‌اندازه شستشو اصولی، روی تنفس و بهبود سریع‌تر شما تاثیر ندارد؛ با این حال باید این کار را در زمان مناسب با روش درست انجام دهید، در غیر این‌صورت به بافت‌های حساس بینی شما آسیب وارد می‌شود. 

در روزهای اول که تامپون در بینی شماست، فقط باید بیرون سوراخ بینی را به‌آرامی تمیز کنید. پس از برداشتن تامپون، فقط با اسپری بینی خود را مرطوب نگه دارید تا گچ خیس نشود. بعد از برداشتن گچ، با تأیید پزشک، از سرنگ یا اسگالش برای شستشو بینی استفاده کنید.

اگر با تیم دکی یاب برای جراحی بینی اقدام کرده باشید، مشاوران ما تا دو سال پس از عمل در کنار شما هستند و همه نکته‌های مراقبتی مانند نحوه شست و شوی بینی بعد از عمل را به شما آموزش می‌دهند. اگر هنوز بینی خود را عمل نکرده‌اید، با شماره 02174391900 تماس بگیرید، ما در ابتدا با بررسی شرایط بینی شما، بهترین جراح را به شما معرفی می‌کنیم و در همه مراحل در کنارتان هستیم. در ادامه این مقاله آموزش شستشوی بینی بعد از عمل را به شما می‌دهیم.

زمان‌بندی شستشوی بینی بعد از عمل در یک نگاه

بعد از جراحی و در دوران نقاهت عمل بینی باید حتماً دماغ خود را شستشو دهید تا عفونت نکند؛ اما زمان شروع و روش انجام این کار باید دقیق و اصولی باشد. اگر زودتر از موعد یا با فشار زیاد بینی خود را شستشو دهید، به ساختارها و بافت‌های حساس داخل بینی آسیب می‌زنید. شستشو باید براساس روزهای بعد از عمل، نوع پانسمان، وجود اسپلینت و شرایط بینی شما انجام شود. در جدول زیر زمان و نحوه شست و شوی بینی بعد از عمل در هفته‌های اول را برای شما آورده‌ایم: 

روز بعد از جراحی	نحوه شستشوی بینی بعد از عمل
روز 1 تا 2	در روزهای اول و دوم بعد از عمل، شستشوی بینی ممنوع است. در این مدت تامپون یا پانسمان داخل بینی قرار دارد؛ اگر ترشحات خونی اطراف بینی شما بود، با گوش پاک‌کن تمیز و کمی پراکسید هیدروژن رقیق‌شده (نصف آب، نصف پراکسید) به‌آرامی فقط لبه بیرونی سوراخ‌های بینی را پاک کنید.
روز 3 تا 6	اگر بین روزهای سوم تا ششم، دکتر پانسمان و تامپون را از داخل بینی شما برداشت؛ باید به‌آرامی شستشو را با اسپری یا سرنگ شروع کنید.
روز 7 به بعد	بعد از روز هفتم دکتر گچ بینی شما را برمی‌دارد و می‌توانید روزانه ۲ تا ۴ بار از اسگالش یا سرم‌های شستشو استفاده کنید. سرم باید از یک سوراخ بینی وارد و از سوراخ دیگر خارج شود.
هفته دوم تا چهارم	از هفته دوم تا چهارم باید طبق روال همیشه با اسگالش، اسپری و سرم روزی دو تا چهار بار بینی خود را شستشو دهید. در این مرحله زخم‌ها ترمیم شده‌اند؛ اما خشکی یا دلمه و ترشحات خشک‌شده همچنان داخل مجرای بینی وجود دارند.
بعد از هفته چهارم	بعد از هفته چهارم، می‌توانید فقط یک بار در روز بینی خود را شستشو دهید، مگر اینکه پزشک تشخیص دهد بینی شما خیلی خشک است یا آلرژی فصلی دارید.

توجه کنید که حتماً خودتان بینی خود را بعد از عمل شستشو دهید. اگر خودتان این کار را انجام دهید، فشار زیادی به بینی‌تان وارد نمی‌کنید و هر کجا احساس درد یا کمی ناراحتی کردید، دست از تمیز کردن و شستشو برمی‌دارید. اگر کس دیگری این کار را برای شما انجام دهد، متوجه فشاری که به بینی شما وارد می‌کند، نیست و ممکن است بیش‌ازحد به بینی‌تان فشار وارد کند.

اگر با تیم دکی یاب برای جراحی بینی اقدام کرده باشید، ما تا دو سال پس از عمل از شما پشتیبانی می‌کنیم؛ بنابراین اگر درباره نحوه شست و شوی بینی بعد از عمل‌ سوالی داشتید یا مشکلی برایتان پیش آمد، با کارشناسان ما با شماره 02174391900 تماس بگیرید تا ما به‌صورت‌کامل شما را راهنمایی کنیم. در ادامه 4 روش تمیز کردن بیرون و داخل سوراخ‌های بینی با اسپری و سرم را به شما آموزش می‌دهیم. 

تمیز کردن بیرون سوراخ‌های بینی بعد از رینوپلاستی

در روزهای اول پس از جراحی اطراف سوراخ‌های بینی شما ترشحات، خون خشک‌شده یا دلمه وجود دارد. باید این نواحی را خیلی آرام و بدون فشار تمیز کنید تا عفونت نکند و مجرای تنفسی شما هم باز بماند. البته توجه کنید که این کار فقط باید در بخش بیرونی سوراخ‌های بینی شما انجام شود و نباید هیچ چیزی وارد بینی خودتان کنید. همچنین مراقبت باشید اسپلینت بینی شما خیس نشود و تا زمان برداشتن از بینی شما محافظت کند. 

براساس توصیه دکتر سانجی رای (Sanjay Rai)  و دکتر سارا ساکسون (Sarah Saxon)  باید برای تمیز کردن بیرون سوراخ‌های بینی خود از پنبه یا گوش‌پاک‌کن آغشته به سرم سالین، آب استریل یا پراکسید هیدروژن رقیق‌شده استفاده کنید. هر بار قبل از اینکه گاز زیر بینی خود را عوض کنید، باید این پاکسازی را انجام دهید تا خون و ترشحات دلمه نبندند و عفونت نکنند. در ابتدا باید گوش‌پاک‌کن استریل (یا پنبه استریل)، پراکسید هیدروژن ۳ درصد رقیق‌شده (نصف آب و نصف پراکسید هیدروژن)، سرم سالین، گاز استریل (دستمال مرطوب) و پماد آنتی‌بیوتیک آماده کنید. در ادامه مراحل را به شما می‌گوییم. 

1. در محیطی روشن و تمیز بنشینید. دستان خود را با آب و صابون بشویید. اگر دلمه یا خون خشک‌شده اطراف بینی وجود دارد، با فشار آن‌ها را جدا نکنید؛ یک گاز استریل را چند دقیقه در آب ولرم قرار دهید و سپس ۳ تا ۵ دقیقه آن را به‌آرامی روی خون یا دلمه‌ها بگذارید تا نرم شوند.
2. پس از نرم شدن خون و دلمه‌ها، گوش‌پاک‌کن یا پنبه را داخل محلول پراکسید هیدروژن رقیق‌شده (نصف آب و نصف پراکسید هیدروژن) یا سرم سالین بزنید و خیلی آرام آن را روی لبه بیرونی سوراخ بینی بکشید. هدف از این کار فقط برداشتن دلمه‌ها و ترشحات سطحی است؛ نباید گوش‌پاک‌کن را وارد سوراخ‌های بینی خود کنید، فقط به‌حدی باید وارد کنید که سر گوش‌پاک‌کن قابل‌دیدن باشد. هیچ فشاری وارد نکنید و با حرکت‌های چرخشی، سطحی و بسیار ملایم دلمه‌ها و ترشحات را بردارید. 
3. برای سوراخ دیگر بینی حتماً از یک گوش‌پاک‌کن تازه و تمیز استفاده کنید. همان مراحل قبلی را تکرار کنید. اگر دلمه‌ای به‌راحتی جدا نشد، آن را به حال خودش بگذارید و روز بعد دوباره آن را مرطوب کنید. هرگز سعی نکنید با فشار یا خراش آن را جدا کنید، چون باعث خونریزی یا آسیب به بافت بینی و بخیه‌های شما می‌شود.
4. اگر پزشک برایتان پماد آنتی‌بیوتیک تجویز کرده است، پس از تمیز کردن دلمه‌ها، مقدار خیلی کمی از آن را با گوش‌پاک‌کن تمیز فقط روی لبه خارجی سوراخ بینی نزدیک بخیه‌ها بزنید. اصلاً پماد آنتی‌بیوتیک را وارد بینی خود نکنید یا هنگام زدن آن، به بینی‌تان فشار وارد نکنید. 
5. اگر چسب روی بینی شما سیاه شده است، به دلیل خون خشک‌شده زیر آن است. اصلاً به آن دست نزنید؛ این موضوع هیچ مشکلی ندارد و پزشک آن را هنگام برداشتن گچ، برایتان تمیز می‌کند. 

در ۵ روز اول پس از عمل باید این مراحل را روزانه ۲ تا ۳ بار انجام دهید، به‌خصوص هنگام تعویض باند زیر بینی. بعد از روز پنجم ترشحات بینی شما کمتر می‌شود و می‌توانید این کار را ۱ بار در روز انجام دهید. بعد از هفته دوم معمولا نیازی به تمیز کردن بیرون سوراخ‌های بینی‌تان ندارید؛ مگر این‌که هنوز هم کمی ترشح از بینی شما بیاید. 

به‌طورکلی پس از جراحی، پزشک به‌صورت‌کامل درباره طریقه شستشوی بینی بعد از عمل به شما توضیح می‌دهد؛ بنابراین باید دستورالعمل‌ها و نظر پزشک را در اولویت بگذارید. 

پیشنهاد مطالعه برای انتخاب پزشک مناسب: بهترین جراحان بینی در شیراز 

نحوه شستشو با اسپری بعد از عمل بینی

اگر پزشک داخل بینی شما تامپون قرار داده است، تا زمان برداشتن آن (معمولاً روز سوم تا پنجم بعد از عمل) فقط از اسپری‌های شستشوی بینی استفاده کنید. این اسپری‌ها فشار بسیار کمی دارند و به بافت‌های تازه عمل‌شده بینی شما آسیب نمی‌زنند. با استفاده از این اسپری‌ها خون خشک‌شده، دلمه و ترشحات داخل بینی شما نرم و خارج می‌شوند. همچنین اسپری‌ها، داخل بینی شما را مرطوب نگه می‌دارند تا راحت‌تر تنفس کنید. در ادامه نحوه شستشو با اسپری بعد از عمل بینی را به شما آموزش می‌دهیم: 

1. در ابتدا دستان خود را با آب و صابون بشویید. اسپری را طبق دستور روی بسته چند بار تکان دهید تا دو فاز نباشد. مطمئن شوید که نازل اسپری تمیز و خشک است. 
2. روبروی آینه بنشینید؛ سر خود را به جلو و کمی پایین خم کنید (به‌طوری که بینی شما رو به زمین باشد)؛ با این کار اسپری وارد گلو یا سینوس شما نمی‌شود. 
3. نازل اسپری را به‌آرامی نزدیک ورودی سوراخ بینی خود ببرید. اصلاً نازل را داخل بینی فشار ندهید و مواظب باشید با تیغه میانی برخورد نکند. زاویه اسپری باید به سمت گوش همان سمت باشد نه به سمت بالا یا نوک بینی. یعنی اگر در حال شستشوی سوراخ سمت چپ هستید، زاویه اسپری باید به سمت گوش چپ شما باشد. 
4. ۲ تا ۳ ثانیه دکمه اسپری را نگه دارید تا محلول وارد بینی شما شود. در این حالت اگر خون یا دلمه نرم‌شده در بینی‌تان وجود داشته باشد، بیرون می‌آید. این موضوع کاملاً طبیعی است و نگران نشوید. اگر حس کردید محلول داخل گلویتان رفته است، آن را نخورید و آب دهان خود را به بیرون تف کنید. 
5. همین مرحله را برای سوراخ بینی مقابل هم انجام دهید. 
6. پس از تمام شدن با استفاده از گاز استریل یا دستمال تمیز، ناحیه اطراف بینی را به‌آرامی خشک کنید. به‌هیچ‌وجه بینی خود را نمالید یا فشار ندهید. 
7. اگر پزشک برایتان پماد آنتی‌بیوتیک تجویز کرده است، در این مرحله لبه سوراخ‌های بینی خود از این پماد بزنید. 

از روز سوم بعد از عمل (اگر پزشک تامپون شما را برداشته باشد) می‌توانید روزی ۳ تا ۵ بار از اسپری استفاده کنید. از هفته دوم به بعد روزی دو تا سه بار شستشوی بینی بعد از عمل با استفاده از این اسپری کافی است. براساس مقاله‌ای از دانشگاه کارولینای شمالی در چپل هیل زمانی‌که اسپلینت در بینی خود دارید، اصلاً از اسگالش و سرم شستشو استفاده نکنید و فقط باید از اسپری استفاده کنید. 

براساس این مقاله: 

If you have plastic splints in your nose: Do not use the irrigation. Squirt nasal saline into the breathing channels of the splints twice a day to keep them open and clean.

 البته اگر دچار حساسیت فصلی می‌شوید یا داخل بینی‌تان خشک است، می‌توانید حتی تا چند ماه بعد از جراحی روزانه ۱ بار از این اسپری استفاده کنید. 

توجه کنید که برای شستشوی دماغ بعد از عمل در روزهای ابتدایی باید حتماً با پزشک خود مشورت کنید و طبق دستور او پیش بروید. اصلاً سرخود، بینی خود را شستشو ندهید و برای انتخاب محلول مناسب، روش درست و زمان‌بندی شستشو با پزشک خود مشورت کنید.

پیشنهاد مطالعه برای انتخاب پزشک مناسب: بهترین جراحان بینی در تهران

شستشوی بینی بعد از عمل جراحی با سرم نمکی و دستگاه اسگالش

از هفته دوم به بعد و پس از برداشتن گچ و پانسمان داخلی (زیر نظر پزشک)، می‌توانید برای شستشوی بینی با سرم بعد از عمل با دستگاه اسگالش اقدام کنید. در این زمان، بافت بینی و سپتوم شما به اندازه کافی محکم شده است و بر اثر برخورد محلول سرم آسیبی نمی‌بیند. در ابتدا دستگاه اسگالش و نمک مخصوص تهیه کنید و سپس مراحل زیر را طی کنید: 

1. برای استفاده از سرم شستشو بعد از عمل بینی، حتما از آب ولرم (تا دمای بدن) استفاده کنید؛ در ابتدا آب را بجوشانید و بگذارید سرد شود، یا از آب مقطر استریل استفاده کنید. آب شیر حتی اگر تمیز باشد، حاوی میکروارگانیسم‌های خطرناک است. 
2. آب را تا خط ماکسیمم دستگاه اسگالش پر کنید و سپس یک بسته کامل نمک مخصوص شستشوی بینی بعد عمل (معمولاً ۲.۷ تا ۴.۵ گرم) را داخل مخزن بریزید. می‌توانید به‌جای محلول نمک و آب، از سرم نمکی شستشو یا سالین هم استفاده کنید.
3. اگر نمک مخصوص ندارید، طرز تهیه سرم شستشو بینی به این صورت است که نصف قاشق چای‌خوری نمک را با نصف قاشق چای‌خوری جوش شیرین در یک لیوان آب جوشیده‌شده سرد شده یا آب مقطر استریل حل کنید.
4. درب مخزن را ببندید و دستگاه را به‌آرامی تکان دهید تا پودر به‌طورکامل حل شود.
5. مقابل سینک بایستید و سر خود را به سمت جلو و کمی به سمت پایین (حدود ۴۵ درجه) خم کنید. دهان خود را کاملاً باز نگه دارید تا مایع وارد گلوی شما نشود.
6. انگشت اشاره خود را روی سوراخ درب بالایی اسگالش بگذارید و فشار دهید.
7. نازل را به‌آرامی داخل سوراخ بینی خود قرار دهید تا راه ورود هوا به‌صورت‌کامل بسته شود. اصلاً آن را فشار ندهید تا به تیغه میانی بینی برخورد نکند. 
8. حالا انگشت اشاره خود را از روی سوراخ درب اسگالش بردارید تا سرم شستشو به‌آرامی وارد بینی شما شود. 
9. اگر می‌خواهید سرم شستشو با فشار بیشتری وارد بینی شما شود، باید از پمپ دستگاه اسگالش استفاده کنید. البته این کار در روزهای ابتدای پس از عمل اصلاً توصیه نمی‌شود و باید برای انجام آن با پزشک خود مشورت کنید. ‌پمپ دستگاه را روی درب اسگالش ببندید. با همان زاویه و حالت قبل روبروی سینک بایستید و این بار با فشار دادن پمپ، آب با فشار بالا وارد بینی شما و از سمت دیگر خارج می‌شود.
10. این مراحل را برای هر سوراخ بینی طی کنید. 

همیشه از آب مقطر استریل با آب جوشیده سردشده استفاده کنید. براساس این گزارش:

saxonmd:
Always use distilled water or water that has been boiled and cooled. Never use tap water, as it may contain bacteria or other microorganisms that could lead to infection

توجه کنید که اگر کمی محلول شستشو داخل دهان شما آمد، کاملاً طبیعی است و باید آن را به بیرون تف کنید. پس از پایان شستشوی بینی با سرم بعد از عمل زیبایی، سر خود را به‎آرامی به هر طرف بچرخانید تا هرگونه مایع از داخل بینی‌تان خارج شود. دستگاه را بشویید و وارونه قرار دهید تا خشک شود. بعد از هفته دوم جراحی زیر نظر پزشک می‌توانید ۲ بار در روز از دستگاه اسگالش استفاده کنید. 

نحوه استفاده از سرنگ شستشو بینی بعد از عمل

برای شست و شوی بینی بعد از عمل، می‌توانید از سرنگ بدون سوزن استفاده کنید؛ فشاری که محلول داخل سرنگ به بینی شما وارد می‌کند، خیلی کم است؛ بنابراین در روزهای ابتدایی پس از جراحی می‌توانید به‌جای اسپری از سرنگ هم استفاده کنید (با مشورت پزشک براساس شرایط خودتان). 

با استفاده از سرنگ شستشو بینی محلول آرام وارد بینی می‌شود و به بافت‌های حساس آسیبی نمی‌رسد. برای انجام این کار به یک سرنگ ۱۰ تا ۲۰ میلی‌لیتری، محلول نمکی (مثل سرم)، دستمال یا حوله تمیز نیاز دارید. سپس باید مراحل زیر را طی کنید:

1. دست‌هایتان را با آب و صابون بشویید. محلول را در سرنگ بدون سوزن بریزید (5 تا 10 میلی‌لیتر کافی است).
2.  در کنار سینک و جلوی آینه بایستید و با زاویه حدود 45 درجه رو به جلو خم شوید تا محلول وارد گلوی شما نشود. 
3. نوک سرنگ را به‌آرامی وارد یکی از سوراخ‌های بینی کنید. نباید سرنگ فشار بدهید یا خیلی سوراخ بینی داخل ببرید. با فشار ملایم محلول را داخل بینی بریزید. اجازه دهید محلول از همان سوراخ بیرون بریزد. اگر کمی از محلول وارد گلوی شما شد، طبیعی است و باید آن را تف کنید.
4. با یک سرنگ تازه، همین کار را برای سوراخ دیگر بینی خود تکرار کنید.
5. با دستمال کاغذی نرم اطراف بینی را تمیز کنید.

در هفته اول بعد از عمل بینی (بعد از برداشتن تامپون)، روزی ۲ تا ۳ بار بینی خود را شستشو دهید. بعد از هفته اول، معمولاً روزی ۱ تا ۲ بار شستشو کافی است.

اهمیت شستشوی بینی بعد از عمل

شستن بینی بعد از عمل کمک می‌کند تا ترشحات، خون خشک‌شده و دلمه‌ها از داخل بینی شما خارج شوند و راه تنفسی‌تان باز بماند. همچنین با تمیز کردن بینی بعد از عمل بینی، التهاب آن کاهش پیدا می‌کند و همچنین داخل بینی خشک نمی‌شود و سوزش پیدا نمی‌کند. در واقع شستشوی بینی یکی از مهمترین بخش‌های مراقبت‌های بعد از عمل بینی محسوب می‌شود. 

براساس مطالعات سایت Berkeley Square Medical،  اگر تکه‌های خشک‌شده ترشحات بینی و خون، داخل بینی شما جمع شوند، محیطی مناسب برای رشد باکتری ایجاد می‌کنند و باعث عفونت می‌شوند. 

Berkeley Square Medical:

Letting dry chunks of this mixture build up can harbor bacteria and can potentially lead to infection.

بنابراین اگر پس از جراحی به‌موقع و با روش درست، بینی خود را شستشو ندهید، احتمال عفونت بینی افزایش پیدا می‌کند و راه تنفسی شما بسته می‌شود.

دکی یاب به شما همه مراقبت‌ها و شستشوی بینی بعد از عمل را آموزش می‌دهد

شستشوی بینی بعد از عمل در روزها و هفته‌های اول اهمیت بالایی دارد؛ این کار از عفونت جلوگیری می‌کند و با کاهش التهاب، باعث بهبود سریع‌تر شما می‌شود. در روزهای ابتدایی که تامپون در بینی شماست، نباید بینی خود را شستشو دهید؛ زمانی‌که پزشک تامپون را برداشت (ولی گچ روی بینی شماست)، باید با اسپری یا سرنگ، بینی خود را مرطوب نگه دارید. پس از برداشتن گچ می‌توانید از دستگاه اسگالش و سرم برای شستشوی بینی استفاده کنید. البته باید حتما با پزشک خود درباره نحوه و زمان‌بندی شستن بینی بعد از عمل مشورت بگیرید و طبق دستور او عمل کنید. 

اما در کنار رعایت این نکات، انتخاب پزشک باتجربه و حرفه‌ای مهم‌ترین قدم برای گرفتن نتیجه دلخواه از جراحی است. تیم دکی‌ یاب در این مسیر همراه شماست؛ ما با آنالیز دقیق فرم بینی‌، بهترین جراح را به شما معرفی می‌کنیم. اگر با دکی‌ یاب جراحی کنید، بعد از عمل هم تنها نیستید؛ ما همه مراقبت‌ها و نحوه صحیح شستشوی بینی را مرحله‌به‌مرحله به شما آموزش می‌دهیم و تا دو سال پس از عمل، از شما پشتیبانی می‌کنیم.  

تماس با مشاوران دکی یاب برای دریافت مشاوره و اطلاع از شرایط اقساطی: 02174391900

سوالات متداول